อาการปวด เป็นหนึ่งในอาการที่ไม่เข้าใครออกใคร สามารถเกิดขึ้นได้จากปัจจัยหลายประการ ทั้งการใช้งานอวัยวะที่ผิดปกติ อาการปวดจากโรคประจำคัว หรืออาการปวดเรื้อรังที่เป็นมานานและไม่หายไปเสียที ไม่ว่าจะเป็นอาการปวดจากสาเหตุไหนๆก็คงไม่ใช่เรื่องดีทั้งนั้น วันนี้เราจึงอยากจะขอนำเสนอตัวช่วยในการบรรเทาหรือลบล้างอาการปวดอัดแสนทรมานที่คอยรุมเร้าให้รู้สึกไม่สบายตัวอยู่ตลอดเวลานี้ให้หมดไป จะเป็นอะไร…ไปดูพร้อมๆกันได้เลยค่ะ

    พริก จัดเป็นพืชสมุนไพรไทยที่มีหลากหลายชนิดพันธุ์ นิยมนำมาปรุงแต่งรสชาติของอาหารกันอย่างแพร่หลายจนเป็นที่รู้จักกันไปทั่วโลก พืชสมุนไพรชนิดนี้ก็ไม่ได้มีดีแค่การเพิ่มรสชาติจัดจ้านหรือความรู้สึกเผ็ดร้อนให้แก่อาหารเพียงเท่านั้น แต่เมื่อเราสกัดเอาสารบ้างอย่างที่แอบแฝงอยู่ในพริกออกมา ก็จะพบว่ามีสารตัวหนึ่งที่มีฤทธิ์ในการยับยั้งหรือบรรเทาอาการปวดตามอวัยวะต่างๆภายในร่างกายได้เป็นอย่างดี

    สารสำคัญที่เรากำลังกล่าวถึงนอกจากจะมีคุณสมบัติทำให้พริกเกิดรสเผ็ดร้อนแล้ว ยังมีประโยชน์ต่อร่างกายในด้านอื่นๆด้วย สารชนิดนี้มีชื่อว่า capsaicin สามารถพบได้ในพริกแทบทุกชนิด แต่จะมีปริมาณมากน้อยแตกต่างกันตามชนิดของพริก ซึ่งพบว่าในพริกกะเหรี่ยงจะมีสารแคปไซซินมากกว่าที่พบในพริกพันธุ์อื่นๆ สาร capsaicin จะมีมากในบริเวณส่วนรกของพริก ซึ่งสารชนิดนี้นอกจากจะช่วยทำให้รู้สึกเผ็ดร้อนแล้ว ยังมีฤทธิ์ในการปลดปล่อยของสารสื่อประสาท (neurotransmitter) ที่ส่งผ่านความรู้สึกปวดจากเซลล์ประสาทไปยังสมอง ดังนั้น การได้รับ capsaicin ซ้ำ ๆ จะทำให้สารสื่อประสาทนี้หมดไป มีผลทำให้อาการปวดภายในร่างกายลดลงได้นั่นเอง

    จากหลักฐานที่กล่าวอ้างว่าสาร capsaicin มีฤทธิ์ในการลดความรู้สึกปวดได้ จึงทำให้มีผู้ผลิตจำนวนหนึ่งนำสารสกัดจากพริกชนิดนี้มาใช้เป็นยาภายนอกเพื่อบรรเทาอาการปวด โดยปกติแล้วจะมีสาร capsaicin เป็นองค์ประกอบอยู่ในครีมประมาณ 0.025%-0.075% สามารถใช้ในการลดการปวดจากโรคข้ออักเสบ (osteoarthritis และ rheumatoid arthritis) ได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ สาร capsaicin ยังสามารถเสริมฤทธิ์ของยาแก้ปวดชนิดอื่น ๆ เช่น methyl salicylate ทำให้คุณสมบัติในการบรรเทาอาการปวดได้ผลดีมากยิ่งขึ้น

    การวิจัยเกี่ยวกับสารออกฤทธิ์บรรเทาอาการปวดจากพืชชนิดนี้มีค่อนข้างมากถึง 300 เรื่องต่อปี อีกทั้ง แพทย์ในหลายประเทศรวมทั้งถึงในประเทศไทยก็มีการทำวิจัยทางคลินิกและผ่านการยอมรับจนได้รับการเผยแพร่ตีพิมพ์มาแล้วมากกว่า 60 เรื่อง นอกจากนี้ คณะกรรมการอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาก็ยังยอมรับให้ capsaicin เป็นยาที่สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ (over – the – counter medication) ซึ่งยาดังกล่าวยังใช้สำหรับอาการปวดเรื้อรัง เช่น อาการปวดประสาทภายหลังการเกิดงูสวัด อาการปวดภายหลังการตัดเต้านมเนื่องจากเนื้องอก การปวดประสาทจากเบาหวาน อาการปวดจากโรคปลายประสาทอักเสบ เป็นต้น และยังสามารถใช้ในการรักษาโรคเรื้อนกวางได้เช่นเดียวกัน

    ข้อมูลจากการรักษาโรค พบว่า การเจลพริกรักษาอาการปวดหลังจากผ่าตัดในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม ที่ความเข้มข้นร้อยละ 0.025 ติดต่อกัน  4-6 สัปดาห์ มีผลทำให้ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นถึงร้อยละ 57 ส่วนการใช้เจลพริกที่ความเข้มข้นร้อยละ 0.075 กับผู้ป่วยที่มีอาการปวดจากโรคเบาหวาน (Diabetic neuropathy) โดยทาวันละ 4 ครั้งติดต่อกัน 2 สัปดาห์ สามารถบรรเทาอาการปวด เพิ่มประสิทธิภาพในการเดินและการนอนได้ดีขึ้น นอกจากนี้ ยังมีการใช้เจลพริกในการทดลองรักษาอาการปวดในผู้ป่วยโรคข้ออักเสบ (Ostcoarthritis & Rhcumatoid arthritis) บริเวณข้อเข่า (knee) ผลการรักษาพบว่า การบรรเทาอาการปวดมีผลดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

    ไม่เพียงแค่นั้น ยังมีการทดลองผลการรักษาโรคด้วยสาร capsaicin โดยรวม พบว่า 50% ของผู้ใช้สาร capsaicin ในรูปครีมทาภายนอก เป็นเวลานานประมาณ 4 – 5 เดือน จะไม่รู้สึกถึงอาการปวดอีกต่อไป ส่วน 80% ของผู้ใช้ทั้งหมด รายงานว่าสามารถบรรเทาอาการปวดลงได้อย่างมีนัยสำคัญ

    อย่างไรก็ตาม การใช้สาร capsaicin ยังมีข้อควรระวังที่จำเป็นต้องใส่ใจให้มากๆก็คือ การระวังไม่ให้ผลิตภัณฑ์จากพริกถูกตาหรือโดนบาดแผลเปิด อีกทั้งยังต้องล้างมือให้สะอาดทันทีหลังจากที่ทานวดบริเวณกล้ามเนื้อเสร็จ หากถ้าทาแล้วอาการระคายเคืองและเป็นผื่นแดงติดต่อกันเป็นเวลานาน ควรลดความถี่ในการทาลง หรือในกรณีที่เป็นมากควรหยุดใช้ยาทันทีแล้วรีบเข้าปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรเพื่อตรวจสอบความผิดปกติ

    อีกหนึ่งเคล็ดลับในการบรรเทาอาการปวดแบบง่ายๆ ก็คือการรับประทานพริกเข้าไปเลยโดยตรง โดยอาจใช้พริกเป็นเครื่องปรุงเพื่อเพิ่มความเผ็ดในอาหารสักประมาณ 1 ช้อนชา สาร capsaicin ในพริกจะช่วยบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อตามส่วนต่างๆของร่างกายได้ อย่างไรก็ตาม อย่ารับประทานเผ็ดมากจนเกินไปนะคะ เพราะ พริกอาจจะเข้าไปทำร้ายอวัยวะส่วนอื่นๆได้ด้วยเช่นกัน เรียบว่ากินพอประมาณจะได้ผลดีมากที่สุด

    เนื่องจากประโยชน์ทางยาและความปลอดภัยที่อยู่ในระดับสูง จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่า ทำไมพริกถึงนิยมนำมาสกัดเอาสารสำคัญอย่างสาร capsaicin ออกมาเพื่อบรรเทาอาการปวดเช่นนี้ รู้เช่นนี้แล้ว หากเริ่มรู้สึกปวดในครั้งต่อไป ก็อย่าลืมนึกถึงสารสกัดจากพริก สารสกัดพิเศษจากธรรมชาติที่จะช่วยคลายความปวดของคุณให้หายไปได้เป็นปลิดทิ้ง