เคยได้ยินสารเสริมอาหารที่ชื่อว่า “เวย์โปรตีน” หรือไม่ค่ะ เชื่อว่ากลุ่มคนที่ชอบออกกำลังกาย หรือชอบเล่นกล้ามคงรู้จักสารเสริมอาหารชนิดนี้เป็นอย่างดี แต่จะมีสักกี่คนที่รู้ว่าแหล่งอาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีนคุณภาพสูงนี้มีอะไรแอบแฝงอยู่บ้าง และนักกีฬาหรือนักเพาะกายเหล่านี้บริโภคเวย์โปรตีนเข้าไปเพื่ออะไร เราจะไขข้อข้องใจให้คุณเอง
ภาพจาก : http://healthchronic.com/how-to-use-whey-protein-to-increase-muscle-mass/
กรรมวิธีการผลิตเวย์โปรตีน แหล่งโปรตีนเสริมอาหารที่สำคัญของร่างกาย สามารถได้มาจากการเป็นผลิตภัณฑ์พลอยได้หลังการผลิตเนยแข็ง (cheese) ที่ต้องผ่านการแยกโปรตีนเคซีน (casein) และไขมันออก เวย์โปรตีนมีลักษณะเป็นของเหลวใส สีเหลืองอ่อน ที่อัดแน่นไปด้วยคุณประโยชน์ที่ดีต่อร่างกาย เสริมสร้างความแข็งแรงและกล้ามเนื้อ และมีประโยชน์ด้านอื่นๆที่สำคัญต่อการทำงานของร่างกายมากมาย
เวย์ (whey) เป็นโปรตีนในน้ำนมที่มีคุณภาพสูง และเนื่องจากอยู่ในรูปพร้อมใช้งาน ร่างกายจึงสามารถย่อยและดูดซึมไปใช้ได้ง่ายและรวดเร็วเมื่อเทียบกับการรับประทานโปรตีนจากเนื้อสัตว์ นอกจากนี้ องค์ประกอบของกรดอะมิโนภายในเวย์ยังมีสิ่งที่เรียกว่า “กรดอะมิโนจำเป็น (essential amino acid)” อยู่ครบ อีกทั้งยังมีกรดอะมิโนชนิด branched-chain amino acid (BCAA) ได้แก่ leucine, isoleucine และ valine ซึ่งเป็นโปรตีนที่มีส่วนสำคัญในการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ หรือสร้างเนื้อเยื่อเพิ่มเติมได้เป็นอย่างดี
เวย์โปรตีนที่ว่านี้สามารถแบ่งออกได้เป็นหลายประเภทตามรูปแบบการแปรรูป โดยประเภทแรก มีชื่อว่า “โปรตีนเวย์เข้มข้น (Whey protein concentrate, WPC)” ใช้วัตถุดิบเวย์ที่เป็นของเหลวมาผ่านขั้นตอนทำให้เข้มข้นด้วยการกรองแยกน้ำตาลแล็กโทสและไขมันนมออกไป จากนั้นจึงนำไปทำแห้งจนมีลักษณะเป็นผง ส่วนประเภทที่สอง มีชื่อเรียกว่า “Whey protein isolate ,WPI” ผลิตโดยการนำโปรตีนเวย์เข้มข้น (WPC) มาทำให้ความเข้มข้นเพิ่มขึ้นด้วยกระบวนการ Ion-exchange เวย์ประเภทนี้มีความเข้มข้นของเวย์โปรตีนสูงได้ถึง 97-98% เลยทีเดียว ส่วนต่อมา ก็คือ ” Hydrolyzed whey protein, HWP” หรือการนำเอาเวย์สองประเภทแรกมาเพื่อย่อยโมเลกุลของโปรตีนให้เล็กลงเป็นเป็นเพปไทด์(peptide) และกรดอะมิโนอิสระ ซึ่งยิ่งย่อยได้เล็กเท่าไร ก็จะยิ่งทำให้ร่างกายสามารถดูดซึมไปใช้ได้ดีและรวดเร็วมากเท่านั้น อีกทั้งยังลดการแพ้โปรตีนให้น้อยลงกว่าการรับประทานเวย์โปรตีนชนิดอื่นๆด้วย เวย์ประเภทนี้จึงเหมาะอย่างยิ่งกับการใช้ในสูตรนมสำหรับทารกหรือใช้ในทางการแพทย์ ส่วนเวย์โปรตีนประเภทสุดท้าย มีชื่อว่า “Bioactive whey fraction protein, BAWF” คือ เวย์ที่มีคุณภาพดีที่สุด ได้จากการแยกโปรตีนชนิดย่อยใน whey protein isolate ออกเป็นส่วนๆ แล้วผสมโปรตีนชนิดย่อยเหล่านี้กลับเข้าไปในเวย์ที่ผลิต เพื่อให้เวย์นั้นมีสารเหล่านี้อยู่ในปริมาณที่สูงกว่าเวย์ธรรมดา
ที่นี้มาดูคุณประโยชน์ต่อร่างกายกันต่อ โปรตีนหลักในเวย์ ได้แก่ “ lactalbumin” มีปริมาณอยู่มากกว่า 90% ส่วนโปรตีนตัวรองอื่น ก็คือ “lactoglobulins” จากการศึกษาพบว่า โปรตีน lactalbumin ที่เป็นองค์ประกอบหลักในเวย์นี้มีกรดอะมิโน BCAAs ที่นักกีฬาทุกคนต้องการอยู่ในปริมาณที่สูง เนื่องจาก BCAAs จัดเป็นแหล่งพลังงานหนึ่ง ซึ่งกล้ามเนื้อจะทำหน้าที่เปลี่ยนจาก BCAAs ไปเป็นน้ำตาลกลูโคส ข้อมูลจากงานวิจัยเปิดเผยว่า BCAAs สามารถให้พลังงานได้ถึง 10-15% ของพลังงานทั้งหมดที่ร่างกายต้องการขณะออกกำลัง ส่งผลให้กลไกต่างๆดำเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ กล้ามเนื้อไม่ลีบหรือฝ่อในระหว่างที่ไม่ได้ออกกำลัง ช่วยให้ออกกำลังได้นานขึ้น ไม่อ่อนล้าง่าย และยังช่วยลดไขมันบริเวณรอบๆ ช่องท้องได้ด้วย ทั้งยังช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้แก่ร่างกายด้วยการเพิ่มระดับของสารต้านออกซิเดชั่น ดังนั้น จึงเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมนักกีฬาจึงโหยหาอยากรับประทานเวย์โปรตีนกันนัก
นอกจาก BCAAs แล้ว เวย์โปรตีนยังมี arginine และ lysine ในปริมาณสูง โดยกรดอะมิโนทั้งสองตัวนี้ทำหน้าที่ในการกระตุ้นการปลดปล่อยฮอร์โมนที่ช่วยในการเจริญเติบโต (growth hormone) หรือกระตุ้นการเกิดกล้ามเนื้อ ทำให้กล้ามเนื้อมีขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นที่หมายปองของเหล่าบรรดานักเพาะกายทุกท่าน
เมื่อเปรียบเทียบปริมาณโปรตีนในอาหารชนิดต่าง ไม่ว่าจะเป็น เวย์ ไข่ไก่ นมถั่วเหลือง ข้าว เนื้อวัว หรือข้าวสาลี ผลการทดลองพบว่า เจ้าเวย์ตัวนี้มีปริมาณโปรตีนและ BCAAs สูงกว่าอาหารอื่นๆค่อนข้างมาก อย่างไรก็ตาม เวย์โปรตีนไม่ได้มีอยู่แค่เพียงในอาหารเสริมเท่านั้น การรับประทานอาหารจากธรรมชาติประจำวัน ไม่ว่าจะเป็น นมวัว ไอศกรีม ขนมปัง ซุบกระป๋อง ก็สามารถทำให้เราได้รับสารอาหารตัวนี้ได้เช่นกัน แต่อาจจะมีปริมาณที่น้อยกว่าการรับประทานในรูปอาหารเสริมสำเร็จรูปก็เท่านั้นเอง ซึ่งหากเป็นคนปกติทั่วไปที่ไม่ได้ต้องการสร้างกล้ามเนื้อเหมือนนักเพาะกาย การรับประทานอาหารจากธรรมชาติก็ถือว่ามีประโยชน์และเพียงพอแล้ว แต่ในกรณีของนักกีฬาเพาะกาย การรับประทานเวย์โปรตีนจากอาหารธรรมชาติให้ได้ประมาณวันละ 25 กรัม ถือเป็นเรื่องที่ยาก ดังนั้น อาหารเสริมจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญสำหรับคนกลุ่มนี้
แต่สำหรับใครที่แพ้นม การรับประทานเวย์โปรตีนอาจจะไม่เหมาะสมเสียเท่าไร เพราะอาจเกิดการแพ้ได้ง่าย ดังนั้น อาจจำเป็นจะต้องหลีกเลี่ยงโดยการหันไปรับประทานโปรตีนจากแหล่งอาหารอื่นๆทดแทน ซึ่งจะส่งผลให้ร่างกายปลอดภัยมากกว่า
เสริมอีกนิดสำหรับคนที่ชอบรับประทานโปรตีนมากเกินขนาด การกระทำเช่นนี้ไม่ค่อยจะเป็นผลดีต่อไตเสียเท่าไร ดังนั้น การรับประทานให้พอเหมาะพอควรกับความต้องการของร่างกาย จึงถือเป็นแนวทางที่ดีที่สุดที่จะช่วยส่งเสริมให้ร่างกายแข็งแรง และไม่ป่วยเป็นโรคต่างๆได้ง่าย
